The Blue Pill
Door verregaande digitalisering kan de overheid haar kerntaken niet meer uitvoeren
Digitalisering brengt mondialisering en democratisering. Fiscale optimalisatie was altijd voorbehouden aan multinationals die hun bedrijven juridisch splitsten in licentiemaatschappijen en dergelijke constructies konden financieren. Tegenwoordig weten ook internetbedrijven fiscaal optimale constructies te vinden: immers, er zijn geen landsgrenzen in Cyberspace. Iedere eenmanszaak kan tegenwoordig opereren als een multinational. Elke wereldburger kan zich in Estland inschrijven als digitaal burger en vanuit daar ondernemingen starten en daar belastingen afdragen: in plaats van in Nederland. Wat als Estland een digitale cryptocurrency lanceert? In hoeverre heeft de Nederlandse fiscus dan nog zicht op transacties? In hoeverre heeft de Nederlandse fiscus überhaupt nog iets te zeggen over grensoverschrijdende transacties via cryptocurrencies?
Alle uitgangspunten waarop ons fiscale systeem is gebouwd: het hart van het systeem waarmee we de BV Nederland financieren, zijn ongeldig. De spelregels zijn niet veranderd: er is een totaal nieuw spel, zonder regels, zonder handhaving. Het is realistischer om te voorspellen dat over 10 jaar mensen vanuit de hele wereld gebruik maken van Nederlandse voorzieningen, er niet voor betalen, en ons beconcurreren met onze eigen kennis, dan voorspellen dat alles bij het oude blijft.
Wereldwijde digitalisering brengt ook andere serieuze bedreigingen. Volgens de AIVD is cybercrime de #1 bedreiging. Hacking, hijacking, internetfraude, afpersing, het is aan de orde van de dag. Het is voor bedrijven en burgers nauwelijks te achterhalen wie erachter zitten: het kan de buurman zijn, maar ook een groep professionele digitale boeven in een uithoek van de wereld. Je kan van een burger of MKB-er nauwelijks verwachten dat hij de risico’s overziet en zich voldoende kan beveiligen. Criminaliteit verplaatst zich razendsnel naar het digitale domein. We zetten vol in op vergroening: wat als iemand zonneparken en windparken hackt? Wat als iemand het gasnetwerk weet te hijacken?
Met IoT en 5G zullen onze infrastructuren, bedrijven en burgers nog meer afhankelijk worden van internet. Onze drones en auto’s zullen straks aan 5G hangen. Wat als iemand het internet plat weet te leggen? De economische schade is niet te overzien. Het kan zelfs levens kosten, en onze maatschappij ontwrichten. Veiligheid is dè kerntaak van de overheid. Helaas moeten we concluderen dat we – ondanks de regelmatige digitale aanvallen op onze bedrijven en infrastructuren – nog met veel geluk niet echt getroffen zijn door kwaadwillenden. We komen er nog mee weg. Maar hoe lang nog? Onze toekomst ziet er niet rooskleurig uit als we geen actie ondernemen.